Effect van zomertijd op je lichaam en slaap

Een moment waar veel mensen naar uit kijken na een lange winter, de zomertijd. De klok gaat weer een uur vooruit. Op zaterdag 27 maart gaat de klok om 02:00 een uur vooruit. Helaas een uurtje minder weekend. Maar het levert ons wel langere en lichtere avonden op. Heerlijk toch, die langere dagen met meer zonlicht? In deze blog gaan wij dieper in op de zomertijd en leggen we uit wat voor impact dit op je energie heeft.

Waarom gaat de zomertijd in?

Tijdens de eerste wereldoorlog werd de zomertijd voor het eerst ingevoerd. De eerste wereldoorlog was duur en om kolen te besparen besloot Duitsland de zomertijd in te voeren. Tussen de eerste en tweede wereldoorlog was er geen zomer- of wintertijd.

De zomertijd werd officieel ingevoerd in 1977, tijdens de oliecrisis.

Veel Europese landen hebben de zomertijd ingevoerd om energie te besparen. Nederland sloot zich in 1977 hierbij aan, zodat Nederland dezelfde tijd had als de buurlanden. Door de klok een uur vooruit te zetten, is het ’s avonds een uur langer licht waardoor er meer gebruik van het licht wordt gemaakt. Door de zomertijd te hanteren maak je meer gebruik van het daglicht.

Het effect van zomertijd op je lichaam

Misschien heb je het zelf de afgelopen jaren gemerkt, de zomertijd heeft wel degelijk effect op je lichaam. Het lijkt onschuldig, de klok een uur vooruit. Maar is dit wel zo?

De overgang naar zomertijd heeft voor veel mensen negatieve gevolgen op hun circadiaans ritme. Het circadiaans ritme is een 24-uurs mechanisme in het menselijk lichaam. Dit mechanisme is verantwoordelijk voor verschillende lichaamsprocessen en geeft de hele dag verschillende hormonen af. Een verstoring van ons circadiaans ritme leidt tot circadiaanse ritmestoornissen.

Circadiaanse ritmestoornissen hebben nadelige gevolgen voor ons slaapritme en andere belangrijke aspecten van onze gezondheid. De ritmestoornissen kunnen bijvoorbeeld je energieniveau, diepe slaap en cognitief functioneren beïnvloeden. Ons lichaam kan zich op de korte termijn helaas niet goed aanpassen aan de zomertijd.

Onderzoeken wijzen uit dat er sprake is van een scherp verhoogde kans op hart aanvallen in de weken nadat de zomertijd is ingegaan

Zomertijd en de biologische klok

Heb jij de afgelopen jaren een beetje het nieuws gevolgd? Rond de winter en zomertijd is er altijd weer die discussie om de winter en zomertijd af te schaffen. Voor veel mensen lijkt dit een zinloze discussie, maar dat is het zeker niet.

Wat gebeurt er met je biologische klok als we de klok verzetten? Zoals we in het vorige hoofdstuk hebben kunnen lezen, heeft het verzetten van de klok gevolgen voor je circadiaans ritme. Mensen, maar ook dieren hebben een biologische klok. Deze interne klok geeft aan wanneer we willen slapen, wakker worden of eten.

De biologische klok is verstoord op het moment dat je moeite hebt met wakker worden, wakker te blijven, in slaap te komen of om door te slapen. Wanneer de klok wordt verzet heeft dit dus een grote invloed op je biologische klok. Een verstoring van de biologische klok is in de meeste gevallen tijdelijk, maar in enkele gevallen kan dit zelfs chronisch van aard zijn.

Eigenlijk is er met het ingaan van de zomertijd sprake van een kleine jetlag. Het verschilt per persoon, maar over het algemeen went ons lichaam binnen een paar dagen aan de zomertijd.

Hoe kun je het slimste met de zomertijd omgaan?

Als je biologische klok verstoord is door het verzetten van de klok, kan dit erg vervelend zijn. Daarom geef ik je graag wat tips die je kunt toepassen bij een verstoring van je biologische klok.

Geniet van in de ochtend van de zon.
Ga in de ochtend lekker naar buiten om van het ochtendzonnetje te genieten.
Geniet van de avondschemering
Vermijdt ’s avonds fel licht en geniet van de duisternis
Ontwijk de ochtenddrukte
Wetenschappers hebben aangetoond dat het ontwijken van de drukte in de ochtend goed is voor je gemoedstoestand. Als je een uurtje later kan beginnen, moet je dit zeker doen!
Slaap niet uit
Door niet uit te slapen val je ’s avonds makkelijker in slaap en kun je ’s ochtends makkelijker uit bed.
Ga een kwartier eerder naar bed
Na het ingaan van de zomertijd is het aan te raden om een kwartier eerder naar bed te gaan.

Invloed zomertijd op je slaap

Zoals je in de vorige hoofdstukken hebt kunnen lezen, heeft de zomertijd invloed op je lichaam en biologische klok. Een logisch gevolg daarvan is dat je in het ingaan van de zomertijd slecht slaapt.

Of je persoonlijk last zult hebben van de overgang naar de zomertijd hangt af van je chronotype. Nu hoor ik je al denken, wat betekent chronotype? Chronotype is een term die gebruikt wordt om aan te geven wat je natuurlijk slaappatroon is.

Ben jij een ochtendmens of een avondmens? Over het algemeen komen ochtendmensen de overgang gemakkelijk door. Avondmensen hebben meer last van de overgang naar de zomertijd. Dat komt omdat bij avondmensen de biologische klok trager gaat, waardoor ze later de neiging krijgen slaperig te worden. Uit onderzoek is gebleken dat avondmensen 4 weken lang last kunnen hebben van de zomertijd.

Zoals je hebt gelezen zorgt de zomertijd voor een slechtere nachtrust. Door de verstoring van je interne klok, gaat de kwaliteit van je nachtrust achteruit. Je valt pas laat in slaap en de wekker gaat een uur eerder af. Dit kan leiden tot prikkelbaarheid, neerslachtigheid en concentratieproblemen. Ook kan dit negatieve invloed hebben op je sport en leerprestaties.

Slaaptips voor de overgang van winter naar zomertijd

Zolang de zomertijd niet wordt afgeschaft, is het belangrijk om een manier te vinden om ermee om te gaan. Door onderstaande tips toe te passen, kom jij de overgang van winter naar zomertijd door!

Leef in het ritme van daglicht

Om slaapproblemen te voorkomen, kun je proberen in het ritme van de dag te leven. Zodra het licht buiten wordt, gooi je de gordijnen open en ga je uit bed. Je lichaam maakt cortisol aan door het ochtendlicht. Hierdoor voel jij je ’s ochtends wakker, het is aan te raden om dit niet tegen te houden. Wanneer het ’s avonds gaat schemeren probeer dan alvast te ontspannen, zodat je snel inslaapt zodra je in bed ligt.

Luister naar je lichaam

Luister naar de signalen van je lichaam, vooral in de eerste weken van de zomertijd. Voel jij je moe? Doe een powernap of ga ’s avonds op tijd naar bed. Ben je eerder wakker? Ga uit bed en geniet optimaal van jouw dag.

Niet snoozen

Je kent het wel, de wekker gaat en je wil nog even blijven liggen. Je kunt dit beter niet doen omdat je er echt niet fitter van wordt. Als je uitslaapt, stel je de aanpassing van je biologische klok alleen maar uit. Sta dus meteen op, hierdoor raak je sneller gewend aan de zomertijd. Een goede tip is om je wekker aan de andere kant van de kamer te zetten, dan moet je wel uit bed.

Maaltijden aanpassen

Nadat de zomertijd is ingegaan is het belangrijk om je maaltijden zo snel mogelijk aan te passen aan de zomertijd. Het spijsverteringsstelsel hangt namelijk samen met het slaapritme. Ga dus niet maaltijden een uur uitstellen omdat je geen honger hebt. Probeer op hetzelfde tijdstip te eten zoals je in de wintertijd gewend bent.

Slaapcoach

Blijf jij nog veel last houden van een verstoorde nachtrust of ben je vaak vermoeid? Wij kunnen je hierbij helpen. Op onze website kun je veel verschillende blogs lezen, hierin staat veel waardevolle informatie. Je kunt ook de gratis slaapcheck doen op onze website, zodat jij erachter komt of je slaaptekort ervaart.